''Dünyada en büyük pamuk üreticilerinin uyguladıkları ihracat politikalarının Türkiye'de yerli üretimi tehdit ediyor diyen Ulusal Pamuk Konseyi üyesi ve Şahin Pamuk Enerji'nin Yönetim Kurulu Başkanı Cahit Bingöl ABD'nin sanal borsa üzerindeki etkinliği ve kendi üreticilerine sağladığı sübvansiyonlarla küresel pamuk fiyatlarını yapay olarak düşürdüğünü ileri sürdü. Pamuk fiyatının yapay elyafın da altına düştüğünü kaydeden Bingöl, pamukta tek balya sistemine geçilmesi gerektiğinin altını çizdi. Türkiye'deki üreticilerin desteklenmesi gerektiğine vurgu yapan Bingöl, destekleme prim miktarının 70 kuruşa çıkartılması gerektiğini söyledi.

Gaziantep Organize Sanayi Bölgesi'nde 2009 yılında kurularak faaliyete başlayan Şahin Pamuk Enerji, 35 bin metrekarelik tesiste 100'ü daimi, 250'si ise değişken istihdamla günlük 700 ton pamuk üretiyor. 2011 yılında 100 bin ton kütlü pamuk alarak adından söz ettiren Şahin Pamuk Enerji'nin Yönetim Kurulu Başkanı Cahit Bingöl, sektördeki sıkıntıları değerlendirerek, "Anadolu pamuğu yok edilmeye çalışılıyor. Emtia fiyatlarındaki Amerika'ya dayalı istikrarlı düşüş ve ABD Başkanı Barack Obama'nın 'gıda enflasyonu istemiyoruz' ifadesi en fazla pamuk fiyatlarına yansıdı. Yapay elyafın da altında seyreden pamuk fiyatları adeta bizde yıkıma doğru gidiyor" açıklamalarını yaptı.

Türk üreticisinin zararı 1 milyar doların üzerinde

Yaşanan sıkıntının Türk pamukçusuna verdiği zararın 1 milyar doların üzerine çıktığını kaydeden Bingöl, "Brezilya durumu Dünya Ticaret Örgütü'ne (DTÖ) şikayet etti, ama sonuç alınamadı. ABD'nin sanal borsa üzerindeki etkinliği ve üreticilerine sağladığı sübvansiyonlar küresel pamuk fiyatını yapay olarak düşürüyor. 2009 yılında ABD'nin ihracat kredi kolaylığı ve sübvansiyonları ile pamuk fiyatının 29.00 cent / lbs'ye kadar düşmesi sonucunda mağdur olan dünya çiftçisi unutulmadı. Bu kısır döngüye artık ne olursa olsun dur demek zorundayız" diye konuştu.

Fiyatların gelecek sene daha da düşeceğini tahmin ettiklerini anlatan Bingöl, "Bu Türk tüketicisini ve pamuk üreticisini vuracak, 2014 yılında da ekimden vazgeçen çiftçi, 1 milyon 500 bin ton hammadde ihtiyacı olan bizi Yunanistan, Suriye ve özellikle Amerikan pamuğuna muhtaç edecek. 2023'te, 73 milyar dolar tekstil ihracatı hedefi şimdiden bir masal olmuş gibi duruyor. Hükümet ve Başbakan'ın acilen bu önemli konuya el atması gerekiyor" dedi. Pamuk çiftçisinin desteklenmesi gerektiğini kaydeden Bingöl, "Öyle ya da böyle pamuk üretmek zorundayız. Acilen destekleme prim miktarı artırılmalı ve 70 kuruşa çıkarılmalıdır" ifadelerini kullandı. Bingöl, sorunların çözümü için acilen tek balya sistemine geçilmesini de önererek, "Tek balya sistemi çırçır fabrikasını ve pamuğun kimliği olacaktır. Bu da işleri kolaylaştıracaktır" şeklinde konuştu.

Türkiye'nin yıllık pamuk ihtiyacı 1 milyon 500 bin ton

Türkiye'nin yıllık pamuk ihtiyacının 1 milyon 500 bin ton olduğunu vurgulayan Cahit Bingöl, üretimin ortalama olarak 500 bin ton olduğunu geri kalan miktarın ise ithal edildiğini hatırlattı. Bingöl, "Pamuk ve yağlı tohum üretilmedikçe dışa bağımlılığımız her sene artmaktadır. Bu aynı zamanda cari açığa etki ediyor. Onun için bu sorun biran önce aşılmalı ve düzgün bir planlama yapılarak pamuk ekimi teşvik edilmelidir. Ülkemiz artık ithal pamuktan kurtarılmalıdır" dedi.

Pamuğu satmak için acele etmeyin

Sektörlerindeki bir diğer sorunun lisanslı depoculuğun tam olarak faaliyette olmamasından kaynaklandığını belirten Bingöl, şöyle devam etti: "Lisanslı depoculuk biran önce faaliyete geçirilmeli. Ancak lisanslı depoculuk sisteminin olmazsa olmaz yapı taşları da hemen devreye sokulmalı. Temelleri sağlam atmak zorundayız. Bu nedenle Tek Balya Sistemi'ne geçmek için geç kalmamalıyız. Sonuç olarak, son zamanlarda uluslararası sanal borsada düşüş yaşayan pamuk, tüm Türk tekstilcisinin moralini bozmuştur. Benim tüm pamukçulara tek bir önerim var; Satmak için acele etmeyin ve dayanın."

VOB İstanbul'a taşınmalı

İzmir'de bulunan Vadeli İşlemler ve Opsiyon Borsası'nın (VOB) zaman geçirilmeden İstanbul'a taşınması gerektiğini savunan Cahit Bingöl, "VOB'un Türkiye'nin finans merkezi olan İstanbul yerine İzmir'de kalmasının hiçbir mantığı yok. VOB'un İstanbul'a taşınmaması için çaba gösterenler Türk pamukçuluğuna zarar vermektedir. Eğer biz pamuk piyasasının sağlıklı bir yapıya kavuşmasını istiyorsak VOB biran önce İstanbul'a taşınmalıdır" diyerek sözlerini tamamladı.

Tek balya sistemi nedir?

Tek balya sistemi, çırçır fabrikalarında pamukların kontrolünün her balyadan (boyutları belirli balyalar) ayrı ayrı numuneler alınıp, bunların lif değerlerine göre pamuğun sınıflandırılması anlamına geliyor. Mevcut sistemde 70-100 dolayında balyadan oluşan bir partiden alınan örnekler elle ve gözle kontrol edildikten sonra partinin bütününe bir standart veriliyor. Tek balya sisteminde ise her bir balyanın lif analizi değerlerine göre sınıflama yapılıyor. 2009 yılında bununla ilgili yasal düzenleme yapıldı fakat hâlihazırda tek balya sistemini kullanan işletme sayısı neredeyse yok denecek kadar az. Tek balya sistemi lisanslı depolar için çok önemli. Lisanslı depolar hayata geçtikten sonra tek balya sistemi yaygınlaşacak.